In Frankrijk is illegale binnenkomst en -verblijf een strafbaar feit.
Alexander A. komt op 9 april 2008 Frankrijk binnen en dient een asielverzoek in dat op 28 novermber 2008 wordt afgewezen. Op 27 januari 2009 wordt een [reguliere?] aanvraag om toelating afgewezen en wordt jegens Alxander A. een soort van terugkeerbesluit uitgevaardigd waarim hem een vertrektermijn wordt gegund van 1 maand.
Alexander A. laat de vertrektermijn verstrijken. Hij wordt op 24 juni 2011 aangehouden op verdenking van het strafbare feit 'illegaal verblijf' en in strafrechtelijke verzekering gesteld. Een dag later op 25 juni 2011 wordt jegens Alexander A. wederom een soort van terugkeerbesluit uitgevaardigd - de eerste heeft zijn geldigheid verloren - dit keer zonder dat hem een vertrektermijn wordt gegund. Alexander A. wordt in vreemdelingrechtelijke bewaring gesteld.
Met een beroep op het arrest van het EU Hof van Justitie van 28 april 2011 in de zaak Hassen El Dridi alias Soufi Karim stelt Alexander A. ten overstaan van de Franse bewaringsrechters dat de Terugkeerrichtlijn aan de strafrechtelijke inverzekering in de weg staat [EU HvJ, 28 april 2011, C-61/11 PPU; Standpuntbepaling AG J. Mazak, 1 april 2011].
De Franse appelrechter legt het EU Hof van Justitie de vraag voor of de Terugkeerrichtlijn zich verzet tegen de Franse strafbaarstelling van illegale binnenkomst en -verblijf.
Het EU Hof van Justitie besluit de zaak van Alexander A. te behandelen volgens de versnelde procedure.
Voortvarend & onverwijld
Volgens het EU Hof van Justitie verzet de Terugkeerrichtlijn zich niet tegen strafbaarstelling van illegaal verblijf omdat de Terugkeerrichtlijn niet tot doel heeft alle vreemdelingrechtelijke voorschriften te harmoniseren (ro28). De Terugkeerrichtlijn verzet zich evenmin tegen vrijheidsbeneming om vast te stellen of het verblijf van een derdelander illegaal is omdat de Terugkeerrichtlijn ziet op de gevolgen daarvan (ro 29). De lidstaten moeten bij die vaststelling wel voortvarend te werk gaan en onverwijld een standpunt innemen over de [il]legaliteit van het verblijf van een derdelander (ro 31, 32).
Oplegging & tenuitvoerlegging straf maatregel in de zin van artikel 8 TR?
Vervolgens onderzoekt het EU Hof van Justitie of de Terugkeerrichtlijn zich verzet tegen de strafbaarstelling van illegaal verblijf voor zover die strafbaarstelling kan leiden tot een gevangenisstraf tijdens de terugkeerprocedure (ro 32). Na te hebben vastgesteld dat er jegens Alexander A. een terugkeerbesluit is uitgevaardigd en diens situatie derhalve valt onder artikel 8 van de Terugkeerrichtlijn onderzoekt het EU Hof van Justitie of de strafbaarstelling een maatregel is in de zin van artikel 8 van de Terugkeerrichtlijn (ro 34 ev).
Volgens het EU Hof van Justitie is de tenuitvoerlegging van een gevangenisstraf tijdens de terugkeerprocedure geen maatregel in de zin van artikel 8 van de Terugkeerrichtlijn omdat evident is dat de oplegging en de tenuitvoerlegging van een gevangenisstraf niet bijdragen aan de uitvoering van de fysieke verwijdering van een illegale derdelander uit een lidstaat (ro 37). Voorts laat de Terugkeerrichtlijn geen andere vorm van vrijheidsbeneming toe dan bewaring.
Dat een straf wegens illegaal verblijf zelden wordt opgelegd en dat Alexander A. niet is veroordeeld doet niet af aan de omstandigheid dat de strafbaarstelling van illegaal verblijf afbreuk kan doen aan het nuttig effect van de Terugkeerrichtlijn (ro 39, 40).
Oplegging & tenuitvoerlegging straf voorafggaand aan- of tijdens terugkeerprocedure?
Uit loyaliteitsplicht volgt dat de lidstaten verplicht zijn om alle maatregelen te treffen die geschikt zijn om nakoming van uit een richtlijn voortvloeiende verplichtingen te verzekeren en om zich te onthouden van alle maatregelen die verwezenlijking van de doelstellingen van een richtlijn in gevaar kunnen brengen (ro 33, 43).
Volgens het EU Hof van Justitie verzet de Terugkeerrichtlijn zich tegen de oplegging en de tenuitvoerlegging van een gevangenisstraf ['een'?, mr T] voorafgaand aan- of tijdens de terugkeerprocedure [dus los daarvan, mr T] omdat die oplegging en tenuitvoerlegging van een gevangenisstraf de verwijdering vertragen en geen door artikel 9 van de Terugkeerrichtlijn toegestane rechtvaardiging vormen voor uitstel van verwijdering.
Dictum
Het EU Hof van Justitie verklaart ten slotte voor recht dat de Terugkeerrichtlijn:
– zich verzet tegen een regeling van een lidstaat waarbij illegaal verblijf wordt tegengegaan met strafrechtelijke sancties, voor zover die regeling toestaat dat een gevangenisstraf wordt opgelegd aan een onderdaan van een derde land die weliswaar illegaal op het grondgebied van die lidstaat verblijft en niet bereid is dat grondgebied vrijwillig te verlaten, doch op wie niet de in artikel 8 van deze richtlijn bedoelde dwangmaatregelen zijn toegepast en voor wie, in geval van vreemdelingenbewaring met het oog op de voorbereiding en de uitvoering van zijn verwijdering, de maximale duur van die bewaring nog niet is verstreken; en
– zich niet verzet tegen een dergelijke regeling voor zover deze toestaat dat een gevangenisstraf wordt opgelegd aan een onderdaan van een derde land op wie de bij die richtlijn ingestelde terugkeerprocedure is toegepast en die, zonder geldige reden om niet terug te keren, illegaal op dat grondgebied verblijft.
Kwellende vragen
Het arrest laat nog tal van vragen onbeantwoord:
- Vloeien er voor de lidstaten geen verplichtingen meer voort uit de Terugkeerrichtlijn nadat de maximale bewaringstermijn is verstreken en een illegale derdelander in een lidstaat wordt aangetroffen?
- Kunnen strafrechtelijke dwangmaatregelen volgen aansluitend op het verstrijken van de maximale bewaringstermijn?
- Is er sprake van het verstrijken van de maximale duur van de bewaring indien een illegale derdelander wordt geklinkerd wegens het ontbreken van zicht op verwijdering?
- Kan een gevangenisstraf worden opgelegd en tenuitvoer gelegd in het geval van een illegale derdelander die onverwijderbaar is?
- Verzet de Terugkeerrichtlijn zich ook tegen de oplegging en tenuitvoerlegging van een gevangenisstraf om andere redenen dan migratie gerelateerd?
- &zovoort
Geen opmerkingen:
Een reactie posten